donderdag 26 juni 2014

Blauwe Pieter

Piet is vanaf het begin een veelvormige figuur geweest. De twee zwarte raven van Wodan, de personificatie van de duivel, een slaaf. De huidige Piet is echter sinds 1850 stil blijven staan. Het tijdperk waarin Nederland nog koloniën had en in Suriname en de Antillen sprake was van slavernij. Een zwarte huidskleur, kroeshaar, ringoorbellen, rode lippen en een ondergeschikte positie t.a.v. blanken, voldoet aan het stereotype beeld van de Afrikaan uit die tijd. Zwarte Piet is in mijn opinie dan ook te categoriseren als overgebleven symboliek uit dat specifieke tijdperk en tevens een racistisch stereotype. Maar culturen zijn veranderlijk en tradities kun je aanpassen.

Nederlandse identiteit
In de discussie omtrent het Sinterklaasfeest is een gedeelte van de bevolking er fervent voorstander van om het sinterklaasfeest in de huidige vorm te behouden. Piet moet vooral zwart blijven, want dat behoort namelijk tot de Nederlandse identiteit. Opmerkingen als ‘dit land is ons land, we verliezen terrein, en ga terug naar je eigen land’  vliegen je om de oren als je hier vraagtekens bij durft te zetten. Opmerkingen in lijn met de gedachte Wij versus Zij. Maar bovenal lijkt men angstig te zijn om de Nederlandse identiteit te verliezen.

Verandering staat niet altijd gelijk aan verlies en in mijn opinie behelst de Nederlandse identiteit net even wat meer dan de kleur van onze kindervriend Piet. Zo zijn we een voetbalnatie (Nederland wordt wereldkampioen op 13 juli 2014), zijn we een tikkeltje arrogant, vrijdenkers, tolerant en bovendien een democratisch land. Identiteit is enkel een mentale gewaar- en bewustwording. Het is maakbaar en veranderlijk, zelfs de Nederlandse versie daarvan. Er is een groot scala aan Nederlandse dan wel Westerse symbolen, geschiedkundige verhalen en rituelen op basis waarvan ieder individu zijn identiteit vorm kan geven. De fixatie op zwart hoeft daar helemaal geen deel van uit te maken.

Persoonlijk zou ik in het buitenland liever beargumenteren, waarom Nederland het beste voetballand in de wereld is, dan verklaren waarom Nederland krampachtig vasthoudt aan de traditionele vormgeving van dit populaire kinderfeest. Zwarte Piet is namelijk onverdedigbaar en daarnaast op de lange termijn ook onhoudbaar. Het Nederlandse warenhuis HEMA koos er niet voor niets voor om bij haar poging het Sinterklaasfeest te exporteren naar Engeland geen gebruik te maken van Zwarte Pieten. Het inzicht is er wel, ook in onzemaatschappij. Erkenning blijft vooralsnog uit. 

Verandering begint bij jezelf
Het Sinterklaasfeest is een volksfeest, door ons allen en voor ons allen. De essentie van het Sinterklaasfeest is niet de kleur van Piet, maar de samenhorigheid waar het toe kan leiden.Weliswaar zullen de orthodoxe voorstanders van het ‘traditionele’ Sinterklaasfeest, vast blijven houden aan een zwart geschminkte Piet. Maar iedereen die Piet wil spelen kan gewoon zelf de kleur schmink bepalen. Waarom zou je Pieter nooit blauw mogen schminken? Het staat mij, iedere basisschooldirecteur, alle werkgevers en elke crèche in dit land vrij om dat wel te doen.  Dus linksom of rechtsom Blauwe Pieter komt er wel. Soms duurt wachten op anderen gewoon te lang, dus ik heb al een emmer blauwe schmink gekocht. Wie doet er met me mee in december?

Wijblijvenhier
Het Parool
Nourdine Tighadouini Wordpress